Giriş
Merhaba — bugün sizle birlikte İç Anadolu’nun geniş bozkırları arasında yer alan, adı belki çok bilinmeyen ama hikâyesiyle dikkat çeken bir yerin kapılarını aralayacağız: Kulu (Konya). Küçük ama köklü ya da deyim yerindeyse “göçmen hikâyeleriyle örülü” bu ilçede, sadece toprak ve tarım değil; insan, umut, dayanışma ve dünyaya açılan bir köprü de var. Gelin Kulu’nun ne ile ünlü olduğunu birlikte keşfedelim.
Kulu’nun Coğrafyası ve Geçmişi
Kulu, Türkiye’nin Konya iline bağlı bir ilçedir ve Ankara’ya yaklaşık 110 km, Konya il merkezine de yaklaşık 150 km uzaklıktadır. ([Vikipedi][1]) Rakımı yaklaşık 1 000 metre dolayındadır. ([Konyapedia][2]) İlçe oldukça geniş bir düz arazide yer alır ve İç Anadolu’nun karakteristik tabanına sahiptir. ([Konyapedia][2])
Tarihi ise oldukça eski: Cilalı Taş Devri’nden başlayarak, Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit, Frig, Roma ve Bizans dönemlerine kadar uzanıyor. ([Kulu Belediyesi][3]) İlçenin adı “Kuluboğlu Mustafa Bey” ya da “Kulu Bey” olarak anlatılan bir göçebe beyin adıyla anılmaya başlanmış. ([Kulu İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü][4])
Kulu’nun Ne İle Ünlü Olduğu
1. Göç ve Diaspora Hikâyesi
Kulu’nun belki de en kıymetli ve dikkat çekici özelliği, yurtdışına, özellikle de Stockholm ve Göteborg gibi İsveç kentlerine yönelen yoğun göç hareketidir. 1960’lı yıllarda başlayan bu göç sadece sayısal bir hareket değil; bir kültürün yurtdışına açılması, “memleket” algısının sınır aşması anlamı taşıyor. ([Merhaba Haber][5]) Resmî veriler Kulu’dan İsveç’e göç eden Kululu sayısının onlarca binlere ulaştığını gösteriyor. Bu durum, “Kulu – İsveç” arasında köprü kuran bir topluluk yaratmış. Bu bağ sayesinde Kulu’nun adı zaman zaman “İsveç’te Türkiye’den gelenlerin ilçesi” şeklinde de anılıyor. ([Konhaber][6])
Bu göçün etkileri yalnızca ekonomiyle sınırlı değil: yurtdışında yaşayan Kululular, yaz aylarında memlekete dönüyor, aile bağlarını sürdürüyor, kültürlerini koruyor. Dolayısıyla Kulu’nun ünü, yalnızca yerel değil küresel bir bağ ile şekillenmiş durumda.
2. Tarım ve Bitkisel Üretim
Kulu, geniş düz arazilerinden ve verimli topraklarından dolayı tarım açısından da önemli bir noktada. Örneğin 2025 yılı için planlanan ekim alanlarına dair veriler şöyle: toplam 652 000 dekar alanda üretim planlanmış; bu alanın içinde 135 000 dekar buğday, 380 000 dekar arpa, 5 500 dekar kimyon, 100 000 dekar yeşil mercimek, 20 000 dekar nohut ve 4 000 dekar yağlık ayçiçeği yer alıyor. ([Memleket][7])
Ayrıca ilçede tarım arazilerinin kullanımının etkinleştirilmesi için sertifikalı tohum dağıtımı ve planlı üretim destekleri gibi projeler uygulanıyor. ([Kamu Haber][8])
Bu rakamlar, Kulu’nun “tarım ilçesi” kimliğini vurguluyor: İç Anadolu’nun sık görülen tahıl ve mercimek üretimleri burada gerçeğe dönüşüyor.
3. Doğal ve Kültürel Zenginlikler
Kulu’nun doğasında da dikkat çekici noktalar var. İlçeye bağlı bazı göller — örneğin Düden Gölü (diğer adıyla Kulu Gölü) — göçmen kuşlar ve biyolojik çeşitlilik açısından önemli. ([Okusana.ORG][9]) Bu tür doğal alanlar, yalnızca tarım değil ekoturizm açısından da potansiyel taşıyor.
Ayrıca ilçede farklı etnik grupların – Yörükler, Türkmenler, Kürt aşiretleri ve Nogay Türkleri gibi – bir arada yaşadığı kozmopolit bir yapı var. Bu da kültürel dokusu açısından Kulu’yu özel kılıyor. ([Okusana.ORG][9])
Hikâye Zamanı: Bir Kululu’nun Anısı
Düşünün: 1967 yazı… Talihsiz bir işsizlik nedeniyle genç bir Kululu işçimiz, biletini alıp İsveç’e gidiyor. Gidiyor çünkü “orada iş var” denmiş. “Kulu’da herkese duyursunlar – İsveç’te iş var, durmasınlar, gelsinler” diye bir mektup yazılıyor haliyle. ([Bilkent BUIR][10]) Yurt dışında kısa sürede bir iş buluyor, evleniyor, çocuğu doğuyor… Ama her yaz, memleketine geliyor: Kulu’ya. Babasının, büyüklerinin rüzgârında memleketini görmeye gelen çocuk büyüyor; hem İsveç okullarında yetişiyor hem de yaz tatillerini Kulu’da geçiriyor. Nesiller böylece iki ülke arasında bir köprü kuruyor.
Bu genç adam, bir gün Kulu’da Olof Palme Bulvarı üzerinde yürürken düşünüyor: “Burada biz de varız, burası bizim topraklarımız; ama aynı zamanda uzaklarda da bir evimiz oldu”. Bu anlatı, Kulu’nun adını yalnızca “İç Anadolu ilçesi” olmaktan çıkarıp “dünyaya açılan bir kapı” hâline getiriyor.
Sonuç
Kısaca özetleyecek olursak: Kulu, İç Anadolu’nun sakin ama köklü ilçelerinden biri olarak; göç hikâyeleri, tarımsal üretim gücü ve kültürel çeşitliliği ile ön plana çıkıyor. İsveç’e uzanan göç hattı, sadece bir nüfus hareketi değil; bir kimlik, bir bağ, bir memleket hissiyatı yaratmış. Aynı zamanda tahıl, mercimek, kimyon gibi bitkisel üretimlerle de ekonomisini belirli ölçüde şekillendirmiş durumda.
Bu yüzden Kulu’nun “ne ile ünlü” olduğu sorusuna şöyle cevap verebiliriz: Bir yandan yurtdışına çıkmış ama memleketten kopmamış bir topluluğun merkezi, öte yandan verimli toprakların ve geniş bozkırın ilçe düzeyinde temsilcisi.
— Siz de düşündünüz mü: Belki bir akrabanız, tanıdığınız ya da gördüğünüz biri Kulu’dan yurtdışına göç etmiş olabilir. Onun hikâyesiyle Kulu’yu yeniden keşfetmek mümkün olabilir.
— Ya da tarımsal üretimin bir ilçenin kimliğini nasıl şekillendirdiğini hiç böyle düşündünüz mü?
Okuyucularla Sohbet
Sizin ya da tanıdığınız birinin yurtdışına göç hikâyesi var mı – özellikle Kulu ya da benzeri ilçelerle ilgili?
İç Anadolu’nun bu tür “küçük ama hikâyesi büyük” yerlerini turizm açısından ya da kültür bağı açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tarım üretimi açısından, örneğin “kimyon”, “yeşil mercimek” gibi ürünlerin ilçenizin adını duyurmasında rolü sizce ne kadar büyük?
Bu sorularla baş başa bırakıyorum — yorumlarınızla Kulu’nun hikâyesini birlikte zenginleştirelim.
[1]: https://tr.wikipedia.org/wiki/Kulu?utm_source=chatgpt.com “Kulu – Vikipedi”
[2]: https://www.konyapedia.com/makale/2898/kulu?utm_source=chatgpt.com “KULU – Konyapedia”
[3]: https://www.kulu.bel.tr/icerik/tarihce?utm_source=chatgpt.com “Tarihçe – kulu.bel.tr”
[4]: https://kulu.meb.gov.tr/www/kulu-hakkinda/icerik/5?utm_source=chatgpt.com “KULU HAKKINDA – MEB”
[5]: https://www.merhabahaber.com/kuludan-isvece-50-yillik-gocun-hikayesi-1840072h.htm?utm_source=chatgpt.com “Kulu’dan İsveç’e 50 yıllık göçün hikayesi – Merhaba Haber”
[6]: https://www.konhaber.com/guncel/konya_ya_150_kilometre_uzaklikta_bu_ilce_isvec_e_verilen_gocle_taniniyor_her_yaz_nufusu_artiyor-1944773h?utm_source=chatgpt.com “Konya’ya 150 kilometre uzaklıkta! Bu ilçe İsveç’e verilen göçle …”
[7]: https://www.memleket.com.tr/kuluda-hangi-urunler-ne-kadar-alanda-ekilecek-2335220h.htm?utm_source=chatgpt.com “Kulu’da Hangi Ürünler Ne Kadar Alanda Ekilecek?”
[8]: https://www.kamu3.com/konyanin-kulu-ilcesinde-tarim-arazilerinin-kullaniminin-etkinlestirilm/821238/?utm_source=chatgpt.com “Konya’nın Kulu ilçesinde Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilm …”
[9]: https://okusana.org/konya-kulu-ilcesi/?utm_source=chatgpt.com “Kulu: Konya’nın Tarihi Ve Doğal Zenginlikleriyle Dolu İlçesi”
[10]: https://repository.bilkent.edu.tr/items/b76c2b9c-af73-42b9-81e5-89a7f79ba13c?utm_source=chatgpt.com “Farklı bir göç rotası: Kulu-İsveç örneği”